SÁNG TẠO VÀ ĐỔI MỚI CÓ GÌ KHÁC NHAU ?

Sáng tạo và đổi mới chung quy vẫn là tạo ra một cái gì đó mới. Vậy ranh giới giữa sáng tạo đổi mới là gì ?

Shawn Hunter, tác giả của quyển sách of Out Think: How Innovative Leaders Drive Exceptional Outcomes đã có định nghĩa về sáng tạo như sau “Sáng tạo là khả năng hoặc hành động để HÌNH THÀNH một điều gì đó độc đáo hoặc khác thường.” Yếu tố quan trọng là sự sáng tạo vẫn là một Ý TƯỞNG đơn lẻ, chưa thành hiện thực. Điều thú vị là sự sáng tạo rất đặc trưng cho con người; động vật không có cách nào để truyền đạt ý tưởng, và phần lớn những gì chúng chuyển giao là do bản năng của loài”

Song song đó là định nghĩa của ông về đổi mới "Đổi mới là việc thực hiện hoặc tạo ra một cái gì đó mới và mang lại giá trị cho người khác." Đổi mới được HIỆN THỰC HOÁ một cách sinh động nhất dưới dạng một công cụ, lợi ích vật chất hoặc trợ giúp để giải quyết vấn đề hoặc tạo ra lợi thế. Những công cụ này không giới hạn đối với con người - ví dụ, theo Science Times, chim và khỉ sử dụng gậy để kéo thức ăn ra khỏi một vị trí chật hẹp. Vì vậy, sự đổi mới có thể thực hiện nhiều hơn đối với các loài khác nhau trong các điều kiện và môi trường khác nhau.

=> ĐỔI MỚI LÀ HIỆN THỰC HOÁ SÁNG TẠO

Tạo sao sáng tạo và đổi mới lại quan trọng ?
+ Bên cạnh truyền thống tiền vải mắc hơn tiền học thì “truyền thống” một năm ra cả ngàn item của các nhà mốt lớn theo từng mùa
+ Các brand nội địa, hay những marketer chuyên trị những chiến dịch truyền thông thì phải thay đổi liên tục để đáp ứng tốc độ của sự thay đổi, khi mà nội dung/sản phẩm không hứng thú đới với người dùng/ khách hàng trong 8 giây đầu thì coi như bỏ phí đó. Những thực trang trên được nói đùa vui là “đẻ idea như đẻ trứng”, cuối cùng đổi mới/sáng tạo chủ yếu để đáp ứng mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp hay thương hiệu

Sáng tạo là bước đi mới lạ khi trở thành người đầu tiên xác định rằng những ý tưởng của mình có thể khả thi và thực hiện được.
Ví dụ với một thiết kế thì sáng tạo có thể được xem như là những bản sketch đầu tiên dựa trên brief hay yêu cầu của thị trường. Chẳng hạn với chủ đề Địa Trung Hải trong cuộc thi Fashion Voyage 2021, mọi người sẽ ngay lập tức nghĩ đến biển xanh cát trắng nắng vàng, nhưng cũng cần phải nhìn vào những khía cạnh khác như văn hoá, hành vi người dùng, thời đại….Nói chung là chất liệu sáng tạo.

Tuy nhiên, sáng tạo vẫn chỉ là những ý tưởng đơn lẻ nằm trên giấy nếu không thực thi. Lúc đó đổi mới xuất hiện. Đổi mới là hành động đưa mọi thứ vào thực tế, bất chấp thách thức, rào cản,… Sau khi có những bản sketch thì phải lựa chọn chất liệu, phom dáng, cách cắt, đường kim mũi chỉ…cho phù hợp. Ví dụ bạn cho ra đời một form áo sơ mi hoàn toàn mới, đo lường mức độ đón nhận từ thị trường rất khả quan, đối thủ chưa ai làm thì chắc hẳn phải là tự tin với ý tưởng đó lắm. Đến khi tới công đoạn thực hiện thì không biết chọn chất liệu nào để giữ đúng form, hoặc may thì không biết có nên thêm phần pha cổ sơ - mi, pha nẹt tay, lên line như sơ mi bình thường không…hoặc nên dằn chỉ cổ thế nào để không bị giãn.

Không chỉ là về kỹ thuật, sáng tạo và đổi mới cũng cần được ứng dụng trong các hoạt động kinh doanh, marketing. Lấy ví dụ, để đáp ứng nhu cầu mua sắm đồ xa xỉ tại nhà, nhưng thương hiệu vẫn muốn tạo ra được một không gian sang chảnh với mùi hương đặc trưng của cửa hàng, hay những ly rượu vang cho những thượng để của mình thì phải làm thế nào ? Có một số bên phục vụ mô hình mang quần áo thiết kế đến tận nhà với sự đồng hành của các style coach và 2-3 người nhân viên xung quanh, nhưng điều này vẫn chưa tới và chưa đủ để gọi là đổi mới.

Quá khó để di chuyển cả một cửa hàng đến với khách hàng. Vậy phải làm sao ? Louis Vuitton đã bê cả mọi thứ lên chiếc xe và thiết kế không gian của nó y như một cửa hàng thu nhỏ. Các bạn thử search cụm từ “Louis Vuitton has a taco truck but for luxury goods” và xem sự trải nghiệm của chiếc xe này không thua kém bất kỳ cửa hàng nào.

Những điều tưởng chừng như rất nhỏ đã đủ để tạo nên ranh giới giữa sáng tạo và đổi mới

Làm thể nào để đổi mới và sáng tạo ?

“Để sáng tạo không bao giờ tắt” thì VFA đã có một bài viết trước đây. Bạn cần tuân thủ 2 hoạt động sau:

1. Tư duy: có rất nhiều loại tư duy khác nhau từ design thinking, critical thinking, conceptual thinking, linear thinking, lateral thinking….
Mỗi loại tư duy sẽ có quy trình khác nhau để bạn giúp bạn giải quyết được bài toán cho collection hoặc sản phẩm.

2. Chất liệu sáng tạo: liên tục tích luỹ để có một vốn sống rất dày, đa dạng, tiếp cận được nhiều điều thú vị (lịch sử, kiến trúc, hội hoạ, âm nhạc qua các giai đoạn của quốc gia khác nhau)…

“Để hiện thực sáng tạo”. Bạn cần một kiến thức đủ vững về chất liệu, kỹ thuật, form dáng…cùng sự quan sát nhạy bén và luôn trau dồi để nâng cao kỹ thuật thì mới có thể hiện thức hoá sáng tạo được.
Việc khuyến khích những người trong tổ chức, đội ngũ được thử nghiệm và thực hiện để tạo ra những sản phẩm sai lệch khỏi quy chuẩn cũng là một cách cho phép sự sáng tạo phát triển thành sự đổi mới.

Một ví dụ khác không liên quan gì đến thời trang mấy nhưng đã cho thấy đổi mới có sức mạnh thế nào khi nhân viên được cho phép tự do với những suy nghĩ của mình
Vào đầu những năm 1990, nhân viên của Starbucks ở Santa Monica, California đã phát minh ra một loại đồ uống mới và yêu cầu giám đốc điều hành đề xuất sản phẩm này cho trụ sở chính, nhưng cuối cùng nó đã bị từ chối. Sau đó, cùng một cửa hàng đã phát minh ra một loại đồ uống khác (Frappuccino), và người điều hành đã yêu cầu nhân viên lặng lẽ pha và bán đồ uống cho khách hàng địa phương. Nó nhanh chóng trở thành một cú hit và nhóm quản lý đã triển khai loại đồ uống tại tất cả các chi nhánh của Strbucks trên thế giới khi giá trị của nó đã được chứng minh.

Giờ đây bạn đã biết mình cần gì để có thể sáng tạo và đổi mới chưa ???